Ergün ÖZUSLU
Gaziantep Doğa Koruma Derneği
Derneğimiz, 2006 yılından bu yana Gaziantep’te doğa, doğal kaynaklar ve kültürel mirasın korunmasına doğrudan veya dolaylı eğitim, araştırma, inceleme, proje ve uygulama çalışmaları yoluyla katkıda bulunmaktadır. Öte yandan, 2011 yılından bu yana İl Av ve Sulak Alan Komisyonları’na davet edilmekte ve katılmaktadır.
Bilindiği üzere İl Av Komisyonları ve Mahalli Sulak Alan Komisyonları, vali yardımcısı başkanlığında toplanmaktadır. Merkez Av Komisyonu, İl Ve İlçe Av Komisyonları’nın Görevleri, Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 4. Maddesi’nde; “İl av komisyonu valinin veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında; bölge merkezlerinde bölge müdürü diğer illerde ise ildeki şube müdürü, Orman Genel Müdürlüğünün ilde bulunan kuruluşunu en üst düzeyde temsil eden birim amiri ve İl Tarım Orman Müdürü olmak üzere Bakanlıktan üç, Milli Eğitim Müdürlüğü, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü, jandarma teşkilatı ve gönüllü kuruluşları temsilen birer, mahalli avcı kuruluşlarından üç üye olmak üzere toplam on bir üyeden teşekkül eder” hükmü yer almaktadır. Ancak, genellikle toplantılar fiili olarak Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürleri başkanlığında toplanmaktadırlar.
Gaziantep İl Av Komisyonu’nda da yönetmelik gereği üç avcı kuruluş yer almakta ve gönüllü kuruluşları temsilen Gaziantep Doğa Koruma Derneği toplantılara katılmaktadır. Toplantılarda gözlemlediğimiz bazı hususları sizlerle de paylaşmak istiyorum.
İlk olarak katılımcıların toplantının bir an önce yapılıp bitmesi için sabırsızlandıkları, toplantıları önemsemedikleri görülmekte ve toplantı kararları yeterince değerlendirilememektedir. Ayrıca, komisyon üyelerinde İl Av Komisyonu’nda alınan kararların çok da önemli olmadığı, alınan kararların Merkez Av Komisyonu tarafından dikkate alınmadığı kanaati bulunmaktadır. Bununla birlikte, alınan kararlar yerelde bilimsel bir veri değerlendirmesi olmadan, sadece arazideki avcı ve denetim personellerinin değişik zamanlardaki gözlemlerine dayandırılmaktadır.
Gönüllü kuruluş olarak yerelde doğa koruma alanında çalışma yapan derneklerin toplantılarda söyledikleri ve önemine dikkat çektikleri konular yeterince önemsenmemekte, bununla birlikte avcı derneklerin komisyonlarda çoğunluk olması hasebiyle kendi aralarında kararlaştırdıkları konular da komisyon kararlarını etkileyebilmektedir.
Avcılık faaliyetleri konusunda en büyük sorunlardan birisi de Doğa Koruma Şube Müdürlükleri’nde görev yapan denetim görevlisi sayılarının yetersizliğidir. Bu sebeple kaçak avcılık faaliyetleri ile yeterince mücadele yapılamamaktadır.
İl av komisyonlarında dikkat çeken başka bir durum ise alınan kararların standart bir şablon şeklinde olmasıdır. Merkez Av Komisyonu’nun istemiş olduğu veri ve bilgilere göre düzenlenmiş kararlarda, Kara Avcılığı Kanunu’nun 4. Maddesi gereğince belirlenen listede yer alan hayvanların avlanma süreleri belirlenmektedir. Bu kapsamda herhangi bir komisyon üyesinin avının yasaklanmasını talep ettiği bir tür için bile “avlanma süresi” belirlenmektedir. “Avının yapılmasını istemediğimiz bir tür için neden avlanma tarihi belirlenmektedir?” Bu konuya itiraz edildiğinde ise şablonun değiştirilmeyeceği ve imza bölümüne şerh düşülebileceği yetkililerce dile getirilmektedir. Avına izin verilen hayvanların “avlanma limitleri” belirlenirken de aynı durum yaşanmaktadır.
Popülasyonunun azaldığı konunun uzmanları tarafından bilimsel olarak belirlenen türler için avının yasaklanması talebimiz, komisyon kararlarında şerh düşülerek belirtilebilmekte ve Merkez Av Komisyonu tarafından hiç dikkate alınmadığı görülmektedir.
Komisyonlara katılan üyeler, mevzuatla belirlenmiş kurumlardan katılım sağlamaktadır. Ancak, toplantıya katılan üyelerin doğa koruma alanında bilgi sahibi olmadıkları gözlenmektedir. Böyle olunca avcı kuruluşlar ile doğa koruma alanında çalışan dernekler arasında gerginlikler de yaşanabilmektedir.
Komisyonlara katılan gerek gönüllü kuruluşlar gerekse kamu kurumları temsilcileri (hatta Doğa Koruma Milli Parklar Şube Müdürlüğü personelleri) av hayvanlarının popülasyon durumları, tehlike kategorileri, üreme biyolojileri, habitat durumları ve yaşam koşulları hakkında yetersiz bilgiye sahip oldukları için avcılar karşısında konuşmakta ve iddialarını çürütüp ikna etmekte zorlanmaktadırlar. Bu sebeple İl Av Komisyonu üyelerine bu konularda eğitim verilmesi veya DKMP Genel Müdürlüğü tarafından illerde bilimsel veri paylaşımı yapılması yararlı olacaktır.
Görsel: Leadership icon photo created by 8photo – www.freepik.com